Bouwconsortium FourCare droeg, na 3 jaar bouwen, op 4 juni 2019 de sleutel van de nieuwbouw van het Amphia Ziekenhuis in Breda over aan de Raad van Bestuur. Tot de opening, eind november, werkt het ziekenhuis aan de inrichting en aan de training van het personeel op de nieuwe, patiëntgerichte werkwijzen. Daarna is Nederland een duurzaam en hightech ziekenhuis rijker.
De nieuwe locatie van het Amphia Ziekenhuis, met een oppervlakte van ruim 80.000 m2, maakt het mogelijk dat medisch specialisten van verschillende disciplines voortaan op één locatie in Breda kunnen samenwerken.
Het hart van de nieuwbouw is het interventiegebouw met de spoedeisende hulp, intensive care, huisartsenpost, 16 operatiekamers en 3 HCK-kamers. Daaromheen bevinden zich drie andere vleugels voor Vrouw Moeder Kind, Oncologie en Hart & Vaten.
Samen met de bestaande bouw ontstaat hiermee een zorglocatie van in totaal 128.000 m² waar jaarlijks 40.000 opnamen per jaar zullen plaatsvinden. De nieuwbouw, waarvan het aandeel installaties ongeveer gelijk is aan het bouwkundige deel, werd afgerond binnen de deadline en binnen het budget.
Een bouwteam van 4 partners
Het verantwoordelijke bouwteam is het FourCare consortium en bestaat uit Trebbe, Van Wijnen, ENGIE Services en Unica, waarbij de twee laatstgenoemden de techniek verzorgden.
De vraag om een bouwteam kwam van de opdrachtgever. Amphia ziekenhuis wilde een team waarin bouwer en technisch dienstverlener gelijkwaardige partners zouden zijn en die ook samen de verantwoordelijkheid voor zowel het ontwerp als de uitvoering zouden oppakken. Dat de winnende combinatie bestond uit 4 partijen, had te maken met de omvang van de opdracht.
Gerard van Boxtel, projectdirecteur van ENGIE Services: ‘Het risico is te groot voor één technisch dienstverlener, dus wij zijn er samen met Unica ingesprongen, waarbij er geen duidelijke scheiding was in de taken die we hebben opgepakt. Het is dus niet zo dat de een de E deed en de ander de W, wij hebben gewoon allebei onze mensen ingezet op hun kwaliteiten om zowel in het ontwerp- als uitvoeringsproces het beste te bereiken.’
Hoe verliep de samenwerking binnen FourCare? Was er inderdaad sprake van gelijkwaardigheid tussen de bouwpartners?
Ed Schilders, technisch bouwplaatsmanager van Unica: ‘Absoluut. Er was een projectdirecteur voor de bouw en een projectdirecteur voor de installatie. Maar de echte samenwerking hangt af van de mensen. Het is ons gelukt mensen bij elkaar te brengen die prima konden samenwerken en die ook begrip konden opbrengen voor elkaars problemen.’
Van Boxtel: ‘De tijd is echt voorbij dat de technisch dienstverlener op de tweede plaats komt. Elke aannemer begrijpt hoezeer je elkaar nodig hebt om problemen in de realisatie te voorkomen. En de toekomst zal uitwijzen dat installaties steeds belangrijker worden en het bouwbedrag zullen evenaren, dan wel overtreffen.’
Amphia ziekenhuis had vooraf een beschrijving van het ontwerp gemaakt, maar zonder uitgewerkt bestek. Dat was jullie verantwoordelijkheid. Was het ontwerp – in BIM – klaar voordat de uitvoering startte?
Van Boxtel: ‘Wij hadden als eis gesteld dat we de tekeningen af wilden hebben 10 weken voor aanvang van de installatiewerkzaamheden op de werkvloer en dat is gelukt. Daardoor konden we ook bijtijds aan de werkvoorbereiding beginnen en onze planning halen. Wij waren heel strikt in onze deadlines en dat begreep de opdrachtgever. Voor een project van deze omvang kan dat niet anders.’
Welke duurzame oplossingen zijn er toegepast?
Schilders: ‘Het ziekenhuis heeft een warmte- en koude-opslagsysteem (wko) voor verkoeling in de zomer en verwarming in de winter. Dat gebeurt met lage temperatuurverwarming en hoge temperatuurkoeling. Hiertoe zijn 6 bronnen geboord met een diepte van 100 meter. In 2 bouwdelen staan 2 warmtepompen die met koppelleidingen met elkaar zijn verbonden. Dat betekent dat in noodsituaties bepaalde delen kunnen worden afgeschakeld.’
‘Daarnaast is er een warmteterugwinsysteem op luchtbehandelingskasten. Deze manier van verwarmen en koelen helpt de CO2-uitstoot verminderen, verder is overal ledverlichting toegepast en heeft het gebouw een EPC van minder dan 1.’
Zijn de vraag naar warmte en koeling een beetje in balans bij een ziekenhuis als dit?
Van Boxtel: ‘Ik verwacht dat we, gezien de vele apparatuur die hier wordt ingezet, een warmteoverschot gaan krijgen. Als dat zou is, zouden we moeten kijken of we daar iets nuttigers mee kunnen doen dan afvoeren.’
De bouwpartners deden veel met prefab, zoals de gevelelementen. Deden jullie dat ook?
Schilders: ‘Zeker, omdat je in de werkplaats onder de beste omstandigheden kunt werken. Zo leverden wij kant-en-klare verdelers, aansluitstukken, luchtbehandelingskasten, kanalen en bekabelingssystemen. Wij streven naar zo min mogelijk mensen op de bouw. En omdat het hele ontwerp in BIM is getekend, konden we dat streven ook vergaand waarmaken.’
Een grote rol voor ICT
Het verwarmen en koelen van de ruimten en patiëntenkamers gebeurt via klimaatplafonds. In hun kamer kunnen patiënten de standaardtemperatuur tot 3 °C omhoog of omlaag bijstellen. Het nieuwe ziekenhuis herbergt 572 eenpersoonskamers, verspreid over 11 afdelingen, waarbij elke afdeling over een eigen keuken beschikt. Daar worden vriesverse maaltijden op bestelling bereid: dus wanneer de patiënt aangeeft dat hij wil eten. Het bestellen doet de patiënt zelf via een draadloze tablet. Ook de entertainmentmogelijkheden, zoals een tv, worden draadloos van signaal voorzien.
Het gebouw is voorzien van een Verpleeg Oproep Systeem waarmee de patiënt een verpleegkundige kan oproepen, de betreffende verpleegkundige wordt via een medische telefoon geïnformeerd. Hier komen ook medische alarmen op binnen en kunnen allerlei andere informatievoorzieningen zichtbaar worden gemaakt, zoals BHV, brand en ontruiming.
Een CoW (Computer On Wheels) stelt de verpleegkundigen in staat om in één bezoek zoveel mogelijk handelingen te verrichten, zonder steeds naar hun post te hoeven.
Volledige noodstroomvoeding: DRUPS
Ook bij een volledige stroomuitval zal het Amphia geen seconde zonder elektriciteit zitten. Daarvoor zorgt een noodstroomvoeding in een apart gebouw voor, dat met 10.000 V-bekabeling is verbonden met het ziekenhuis.
De stroom wordt geleverd door 2 dieselaggregaten met elk een vermogen van 2 MW. Het gaat hier om twee DRUPS (Dynamic Rotating Uninterruptible Power Supply). Hierbij zorgt een voortdurend draaiend vliegwiel dat de generator bij stroomuitval voldoende seconden lang blijft doordraaien om de dieselmotor direct op toeren te brengen.
Ook de renovatie van de bestaande bouw aan de Molengracht in Breda is, na een aanbesteding, gegund aan FourCare. Is dat mede het gevolg van de succesvolle nieuwbouw?
Van Boxtel: ‘Het gaat om een ander soort opdracht, met een andere omvang en een andere fasering, dus ik denk dat we hierin helemaal opnieuw op onze merites zijn getoetst. Maar het mag duidelijk zijn dat we blij en trots zijn dat de we succesvolle samenwerking binnen FourCare hier kunnen voortzetten.’
Fotografie: Paolo Bouman.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
