“Het is magisch als zo’n superjacht met jouw techniek erin uitvaart”

Joost Jonker (37) is systeem- en software-engineer bij Tijssen Elektro Maritiem in Oss. Dat klinkt mooi, en is in het echt nóg mooier: Joost verzorgt elektra en elektronica op superjachten! Daarvoor reist hij de hele wereld over, van Monaco tot West Palm Beach. Een jaloersmakende topjob! “Het is magisch als zo’n jacht met jouw techniek voor het eerst uitvaart.”

Superjachtmonteur. Hoe word je dat?

“Ik heb eerst de mavo gedaan, daarna mbo bol4. Een vervolgstudie hbo automatisering heb ik tot mijn spijt niet afgemaakt. Ik ben erg leergierig, maar was al aan het werk. Werken met techniek is tof, omdat het zich blijft ontwikkelen. Een aantal keer per jaar volg ik een cursus of training. De ene keer over domotica, de volgende keer over generatorsynchronisatie.”

Hoe wist je dat je superjachtmonteur wilde worden?

“Mijn vader werkte ook bij Tijssen Elektro. Dan ging ik vaak mee naar de werkplaats. Op mijn 14^e haalde ik al spotjes uit elkaar waarvan de behuizing moest worden gespoten in de kleur van het jacht, die ik daarna weer heel voorzichtig in elkaar zette. Als je gek bent op techniek én op jachten, dan beland je hier.”

Hoe ziet je werk eruit?

“Ons specialisme is superjachten van 30 tot 70 meter. Die hebben super uitgebreide techniek en domotica aan boord. Van een luxe jacuzzi tot de kombuis en van de machinekamer en navigatie op de brug tot aan de ambient verlichting en praktische zaken als klimaatregeling en wasmachine: zo’n superjacht zit boordevol systemen die draaien op basis van elektrotechniek. In een notendop kun je stellen dat wij voorkomen dat de stroom uitvalt op een luxejacht, want dat is het laatste wat je wilt.”

Jij doet ontwerp én installatie?

“Ja. Voordat we de hardware aan boord installeren, schrijf ik eerst de software. Alle systemen testen we uitgebreid in-house. Werkt alles bij ons in de werkplaats 100% naar wens, dan begint het installeren en de inbedrijfstelling. Dat is een proces van pakweg twee maanden. Je bent dan vaak aan boord en test of alles goed werkt. Vergeet niet, alleen al het hoofdschakelbord is 4 bij 2 meter groot en zit ramvol elektronica. En we doen natuurlijk service van bestaande installaties op locatie.”

De ene keer zit je in Nice, een week later in West Palm Beach. Dat blijft uniek.

Op locatie? Dat klinkt niet verkeerd!

“Als monteur zie je inderdaad veel van de wereld. Onze klanten zitten in Hongkong, Australië, Mexico, Florida en natuurlijk in het Middellandse Zeegebied. De ene keer zit je in Nice, een week later in West Palm Beach. Dat blijft uniek.”

En dan na een lange dag werken lekker een drankje aan dek, genietend van de ondergaande zon?

“Haha, zo romantisch is het nu ook weer niet. Het grootste deel van de dag zit je in de machinekamer. Het is gewoon keihard werken. Maar de locaties waar je komt en de jachten waar je op zit zijn wel fan-tás-tisch!”

Hoe vaak vlieg je de wereld over?

“Vóór covid vlogen we heel regelmatig. Inmiddels hebben we veel geïnvesteerd in het werken op afstand. We loggen vanuit Nederland in op het systeem van een jacht. Het is net of je aan boord staat. De engineer of een collega-monteur ter plekke is dan je handjes-op-afstand. Dat werkt heel goed. Soms pak ik nog wel het vliegtuig, bijvoorbeeld als het om systemen gaat waar ik vanaf het begin bij betrokken ben.”

Wat voor bijzondere techniek zit er in zulke miljoenenjachten?

“Het afwerkingsniveau op dit soort schepen is insane. Alles is custom built. Zo kregen we het verzoek om de techniek van een bed op een draaischrijf te ontwikkelen, zodat de eigenaar met de zon op zijn gezicht wakker kon worden. En we installeerden ook eens 45 camera’s aan boord van schip, inclusief een camera boven de eettafel. Dan kon het personeel in de keuken zien wanneer het tijd was voor de volgende gang. Verder is er heel veel vraag naar domotica en slimme zelflerende systemen. Jachteigenaren zijn veeleisend en letten op elk detail. Tot een regelbaar sensorgestuurd automatisch nachtlichtje voor als ze ‘s nachts naar het toilet moeten.”

Te gek! Heb je meer pakkende voorbeelden?

“We installeren ook sensoren die aanvoelen als een indringer ’s nachts het dek betreedt. De lichten en camera’s richten zich direct op de plek waar een persoon gespot wordt. En er was eens een klant die een onderwaterradar wenste. Hij wilde alleen duiken als er binnen 2 kilometer geen andere duikers in het water waren.”

Nu verdiep ik mij in zelflerende domotica en hybride systemen. Beide technieken zijn booming en ik wil er alles van weten.

Je hebt al veel mooie dingen gedaan en gezien. Wat wil je nog bereiken?

“Ik ben 37 jaar, maar werk al 17 jaar bij Tijssen. Het werk is zo interessant omdat je maar blijft leren. Nu verdiep ik mij bijvoorbeeld in zelflerende domotica en hybride systemen. Beide technieken zijn booming en ik wil er alles van weten. Hybridisering, van zowel voeding als aandrijving, vraagt om een geavanceerde en uitgebalanceerde softwarematig aansturing. Sinds kort ben ik manager van de software-afdeling. Collega’s aansturen lijkt mij interessant, net als de ontwikkeling van nieuwe technieken. Wat wij bieden, moet beter zijn dan dat van de concurrent. Dat ligt mij wel. Ik maak het mijzelf nooit makkelijk, want het kan áltijd beter. Dat begint bij het luisteren naar de wensen van de klant en de kapitein en engineers aan boord.”

Wat is het mooiste aan je werk?

“Als een schip helemaal af is, dan maken we altijd een proefvaart op zee. Meestal is dat vanuit de haven van Rotterdam, Hellevoetsluis of Harlingen. Op het moment dat het schip naar buiten vaart, met alle systemen perfect werkend, dan ben ik echt supertrots!”