Zonder de helden van de techniek werkt helemaal niks: geen energie, geen internet, geen innovatie… Maar wie zijn die mensen? Techniek Nederland geeft deze Makers van Morgen het podium. Zoals wetenschapper David Groep, die werkt aan dataverbindingen duizenden keren sneller dan ons internet thuis. “Wij leggen de basis voor de innovaties van straks.”
David Groep is hoogleraar aan de Maastricht University en programmaleider Physics Data Processing bij Nikhef (Nationaal Instituut voor Subatomaire Fysica). Hij begon zijn carrière in de kernfysica, waar hij helium-3-kernen beschoot met elektronen om te analyseren wat eruit kwam. “In die tijd werkten we met eenvoudige detectoren en kleine hoeveelheden data”, vertelt hij. “Maar de schaal veranderde snel. Toen we in de jaren ’90 begonnen, was 2 of 3 gigabyte al veel. Tegenwoordig werken we met petabytes.”
“Zonder onze netwerken stopt de innovatie.”
Bij CERN, het Europese centrum voor deeltjesfysica, leerde hij omgaan met immense hoeveelheden data en het ontwerpen van netwerken om deze wereldwijd beschikbaar te maken. “CERN is een samenwerking van duizenden wetenschappers uit meer dan 40 landen. Iedereen moet tegelijkertijd toegang hebben tot dezelfde data. Dat vraagt om netwerken die niet alleen technisch, maar ook organisatorisch goed functioneren.”
De kunst van verbindingen maken
David’s expertise gaat verder dan glasvezel of zeekabels; het draait om vertrouwen en samenwerking. “Hoe zorg je dat iemand aan de andere kant van de wereld – die je nooit hebt ontmoet – betrouwbaar toegang heeft tot cruciale data? Dat is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een sociale.”
Nederland speelt hierin een unieke rol dankzij de vele internationale dataverbindingen die hier aan land komen. “Veel van onze zeekabels zijn nu 25 jaar of ouder en moeten vervangen worden. Dit biedt een kans om Nederland aantrekkelijk te houden voor bedrijven en datacenters, en een hub voor de digitale wereld van morgen.”
Hogesnelheidsnetwerken voor de wetenschap
Een van de indrukwekkendste aspecten van David’s werk is het ontwikkelen van netwerken die data razendsnel verplaatsen. “Recent hebben we een test uitgevoerd waarbij 800 gigabit per seconde werd verstuurd van Amsterdam naar Genève”, zegt hij trots. “Dat werkte fantastisch, en komend jaar willen we naar 1600 gigabit per seconde.”
“Wat wij doen, is 2000 keer sneller dan thuisinternet.”
Ter vergelijking: de meeste huishoudens hebben een internetverbinding van ongeveer 400 megabit per seconde. “Wat wij doen, is 2.000 keer sneller, 24 uur per dag, zeven dagen per week, over veel grotere afstanden. Het gaat om infrastructuur van wereldklasse.”
Deze netwerken maken grootschalig onderzoek mogelijk. Denk aan zwaartekrachtsgolven met de Einstein Telescoop of genoomonderzoek naar ziektes. “Zonder deze infrastructuur kan geen enkele wetenschapper iets doen met de data die wordt verzameld”, legt David uit.
Van CERN tot de Nederlandse samenleving
Hoewel zijn werk vaak groots en abstract lijkt, benadrukt David de praktische toepassingen. “Bij CERN is het World Wide Web ontwikkeld om samenwerking makkelijker en informatie over experimenten en de versnellers beter vindbaar te maken. Nu werk ik aan de volgende stappen in data en netwerken: hoe maken we ze sneller, veiliger en betrouwbaarder?”
Ook in Nederland speelt hij een sleutelrol bij nationale projecten. Zo is hij betrokken bij de Einstein Telescoop, een megaproject in Zuid-Limburg dat de zwaartekrachtsgolven in het heelal onderzoekt. “De telescoop moet data van duizenden sensoren verzamelen, verwerken en beschikbaar maken. Dat vereist niet alleen infrastructuur, maar ook een hele nieuwe generatie technici die dit kunnen bouwen en onderhouden.”
“Infrastructuur raakt alles: van wetenschap tot de samenleving.”
David wijst op de maatschappelijke impact van zijn werk. “Infrastructuur raakt alles: van sociale wetenschappen tot energie en transport. De data die we verzamelen en analyseren, helpt niet alleen de wetenschap vooruit, maar kan ook de kwaliteit van leven verbeteren.”
De toekomst van data en identiteit
David kijkt ook naar de toekomst en de uitdagingen die komen. “Het internet is niet meer alleen een communicatienetwerk. Het wordt de ruggengraat van onze samenleving.” Een belangrijk project waar hij aan werkt, is authenticatie en autorisatie voor vertrouwd en veilig samenwerken, waarbij mensen controle hebben over hun eigen digitale gegevens. “We willen dat mensen wereldwijd veilig kunnen samenwerken zonder dat hun privacy in gevaar komt.” Daarnaast zet hij zich in voor de verduurzaming van datacenters. “Infrastructuur is niet alleen software, maar ook fysieke dingen zoals servers en koelinstallaties. Hoe zorg je dat datacenters efficiënt en milieuvriendelijk werken? Dat zijn vragen waar we dagelijks mee bezig zijn.”
Iedereen nodig voor innovatie
David benadrukt dat zijn werk een teamprestatie is. “Van de technici die de glasvezels aanleggen tot de programmeurs die algoritmes ontwerpen: we hebben iedereen nodig.” Hij geniet ervan dat zijn werk zowel hands-on als strategisch is. “Soms ben ik bezig met beleidsplannen, maar andere keren sta ik servers aan de sluiten in het datacenter. Die mix maakt het leuk.”
Met zijn werk legt David Groep de basis voor de wetenschap en technologie van morgen. “Ik wil een infrastructuur bouwen die de mooiste nieuwe ontdekkingen mogelijk maakt. Zonder onze netwerken stopt de innovatie”, besluit hij met een glimlach.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
