Een energieneutraal gebouw op zo circulair mogelijke manier voorzien van de laatste techniek; dat was de opdracht die de installatiespecialisten van DWT Groep kregen van Emergis. De bestaande Ithaka-kliniek in Kloetinge werd deels gesloopt en verbouwd en via nieuwbouw verbonden met het bestaande gebouw voor ambulante behandeling.
Emergis, een instelling voor geestelijke gezondheidszorg uit Zeeland wilde op de locatie Kloetinge een bestaand gebouw renoveren en uitbreiden. Aan DWT Groep werd gevraagd dit op te pakken. Het traject startte in maart 2018 en werd afgelopen februari afgerond.
Bekijk ook de video die Techniek Nederland over dit bijzondere project liet maken:
Energieneutraal
Barry Aarts was als projectleider van begin tot eind betrokken: ‘De wens van de opdrachtgever was dit alles zo circulair mogelijk te doen. In het meest ideale circulaire scenario hergebruik je alle bestaande techniek. Tegelijkertijd heb je de nieuwste stand der techniek nodig om een gebouw energieneutraal te maken, een andere wens van Emergis.’
‘Volledig circulair werken binnen één project lukt nooit. Er zullen zaken vervangen moeten worden die niet op het project hergebruikt kunnen worden. Maar die kunnen elders wel als grondstof dienen. Op het project hebben we ons wel sterk gemaakt zoveel mogelijk mee te nemen naar de nieuwe situatie.’
Hergebruik
Circulair bouwen begint met het in kaart brengen van vraag en aanbod aan materialen. Aarts: ‘We hebben een grondige inventarisatie gemaakt van de onderdelen die kwalitatief nog goed waren en nog voldoende potentiële levensduur hadden en die in het nieuwe ontwerp zouden passen.’
Zo is een fors aantal wastafels meegegaan, een enkel toilet met reservoir, een cv-ketel en gasmeter. ‘Die zijn gedemonteerd en opgeslagen. In overleg met de opdrachtgever is vervolgens bepaald welke onderdelen van de ‘oude’ installatie hun weg zouden vinden naar de nieuwbouw.’
Aangepast ontwerp
Een stap verder is het aanpassen van het ontwerp aan de beschikbare materialen. Aarts vertelt hierover: ‘Ook dat is gedaan. DWT was ook verantwoordelijk voor de regeltechniek op dit project. We troffen een regelkast aan in de technische ruimte die perfect hergebruikt kon worden.’
Daarvoor moest het technisch ontwerp wel op een paar punten worden aangepast, maar dat was geen probleem voor DWT. ‘Al met al hebben we pakweg 80 procent van die technische ruimte meegenomen naar de nieuwe situatie. Enkel leidingen en afsluiters zijn niet meegegaan.’
Urban Mining
Voor de bouw is – naast het grote aantal ‘geoogste’ materialen uit het bestaande Ithaka-pand – ook gebruikgemaakt van bouwmaterialen die vrijkwamen bij de sloop van het nabijgelegen Rijkswaterstaatkantoor. Het districtskantoor – toevallig ooit het ‘duurzaamste kantoor’ van Nederland, mede omdat het al bestond uit hergebruikte materialen – werd door New Horizon Urban Mining gedemonteerd, waarna circa 30 procent van de bouwmaterialen hun weg vonden naar Emergis.
‘Voor ons als W-installateurs leverde het RWS-kantoor echter helaas weinig bruikbaars. Sowieso is er in de markt echt behoefte aan meer hergebruikt installatiemateriaal. We hebben samen met onze partners hard gezocht naar hergebruikte materialen, maar er was en is simpelweg weinig aanbod’, aldus Aarts.
Krachtenveld
De W-configuratie van het Ithaka-pand wordt onder andere gevormd door warmtepompen voor de laagtemperatuur vloerverwarming en warmwatervoorziening. Verder staan er 3 luchtbehandelingskasten op het dak en één inpandig. Een en ander wordt van energie voorzien door pv-panelen op de daken van de Emergis-vestiging.
De warmtapwaterbereiding voor de nieuwbouw van het Ithaka-pand gebeurt via een warmtepomp, zonnecollector en boiler in de technische ruimte. Aarts: ‘In het nieuwe gedeelte hebben we de laatste stand van de techniek kunnen toepassen, dat is echt energieneutraal geworden. Het renovatiedeel draait ook met vloerverwarming, maar dan gecombineerd met radiatoren, gevoed door de hergebruikte cv-ketels.’
‘Doordat we de warmwatervoorziening hebben vernieuwd op basis van de warmtepompen, was het wel noodzakelijk de hydrauliek en de technische ruimte aan te passen aan de nieuwe situatie. In een ideale wereld was het complete Ithaka-gebouw energieneutraal geworden, nu is een deel energieneutraal en een deel energiezuinig. Het blijft een krachtenveld waarin techniek, beschikbare materialen en budget meespelen. Dan moet je rationeel blijven kijken naar de beste oplossing.’
Meer weten over circulair installeren? Kijk dan op de speciale pagina van Techniek Nederland.
Fotografie: Eddy Westveer.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
