“Met het verduurzamen van hoogbouw gaan we veel impact maken”

De Makers van Morgen/Zo doen wij dat!/“Met het verduurzamen van hoogbouw gaan we veel impact maken”

Bouwkundestudenten Paul Das en Joris van den Heiligenberg studeerden af op het verduurzamen van bestaande hoogbouw. Samen met installatiebedrijf BOS Groep toverden ze in Utrecht een jaren ’60 appartementencomplex om tot het eerste energieleverende woonflat van Europa. Met Inside Out Technologies pakken ze nu door.

Hun unieke verduurzamingsproject in Utrecht, waarbij ze een gedateerde en slecht geisoleerde jaren ’60 flat aan de Henriëttedreef omtoverden in een duurzaam pareltje, trok veel aandacht. Het project, uitgevoerd met Topsector Energiesubsidie van het Ministerie van EZ en Klimaat, was wereldnieuws en kreeg hoog bezoek van Koning Willem-Alexander en minister Hugo de Jonge.

Seriematige renovatie hoogbouw

En terecht, want de belofte van dit project is enorm. Het Inside Out-systeem kan een bijdrage leveren aan de seriematige renovatie van zo’n 250.000 hoogbouwwoningen in Nederland. Het concept is gebaseerd op duurzame installatiecomponenten die geïntegreerd zijn in prefab-modules aan de buitenkant van de flat; op het dak of aan de gevel. Vandaar dat hun concept, en de onderneming die ze vervolgens startten samen met de eigenaren van de BOS Groep, de naam Inside Out kreeg. De overlast tijdens de renovatie is beperkt en de bewoners krijgen uiteindelijk lagere woonlasten.

Paul Das (links) en Joris van den Heiligenberg in een van de prefab-modules van Inside Out Technologies.

Solar- en klimaatmodule

Bij de Utrechtse tien-verdiepingenflat zijn alle beschikbare modules toegepast. Daardoor wekt die meer energie op dan die verbruikt. Maar dat zal niet overal haalbaar of nodig zijn. Paul Das: “Het project aan de Henriëttedreef was een voorbeeldproject met een hoog ambitieniveau. Doorgaans passen we vooral de solarmodule en de klimaatmodule toe. De eerste is een staalconstructie die we als kroon over het dak met schoorstenen en installatiedelen plaatsen en waar een maximaal aantal pv-panelen in kunnen. Dat is bij hoogbouw belangrijk vanwege het kleine dakoppervlak in relatie tot het aantal woningen. Waar je normaal één of twee panelen per woning kwijt kan, bereiken wij een aantal van vijf of zes. De klimaatmodule is de centrale hub voor alle klimaatsystemen in het gebouw. De module voor warmtepompen en slimme regeltechniek staat binnen een dag plug-and-play op het dak.”

‘Duurzaamheidsversnellers’

Paul en Joris noemen zichzelf bij voorkeur ‘conceptverkopers’ of ‘duurzaamheidsversnellers’. “We combineren bouwkunde en installatietechniek in geïntegreerde productconcepten. Met als doel om de verduurzaming van de hoogbouw te versnellen. Want daar is heel weinig aandacht voor. De focus ligt vooral op laagbouw, terwijl hier juist veel impact te maken valt, voor een vaak kwetsbare groep mensen die onvoldoende meeprofiteert van de energietransitie.”

We proberen vooral om tijdverlies door variantenstudies te vermijden.

De twee noemen zichzelf geen adviseurs, geen aannemers, geen installateurs. “We helpen uitvoerders om met slimme concepten de belemmeringen weg te halen voor duurzame renovatie in de gestapelde bouw. Door zo veel mogelijk te standaardiseren.” Lokale installateurs blijven ook na oplevering betrokken, door op basis van de gegenereerde data uit het gebouw, constant te blijven optimaliseren. “Zo hebben we aan de Henriëttedreef de COP van de warmtepompen na het eerste jaar met twintig procent kunnen verbeteren. Door de data te analyseren en het systeem daarop te optimaliseren.”

Trage besluitvorming

Ook in Alkmaar realiseerde Inside Out Technologies al een energieleverend flatgebouw, in dit geval voor woningcorporatie Woonwaard. In Utrecht werkt het inmiddels aan meerdere nieuwe projecten. “De interesse is groot, zeker sinds de energiecrisis. Maar het gaat lang zo snel niet als we zouden willen. De besluitvorming is traag en het ambitieniveau vaak onrealistisch hoog. Als daar dan een prijskaartje uitrolt, slaat de stemming om.”

Netcongestie hoeft zeker geen spelbreker te zijn.

“We proberen vooral tijdverlies door variantenstudies te vermijden, door standaardconcepten voor te stellen die kopieerbaar zijn voor specifieke gebouwtypologieën. Maar ook door een stapsgewijze aanpak na te streven. Eerst de snelle, haalbare maatregelen en vervolgens steeds een stapje verder.” Ook netcongestie zit besluitvorming in de weg. Waarom energie leveren aan de buurt als je het niet altijd kwijt kunt, denken corporaties nu. “We kijken nu dan ook meer naar opslag, in batterijen en waterbuffers, en naar slimme sturingen om opwek en afname beter in balans te brengen. Netcongestie hoeft zeker geen spelbreker te zijn.”

Volgende stap: kantoorgebouwen

De volgende stap is het verduurzamen van kantoorgebouwen. Het Inside Out-concept is ook daar goed toe te passen. “We zijn nu bezig met een project aan de Zuidas, waar we onder meer tweeduizend zonnepanelen op het dak willen plaatsen om het energieneutraal te maken. We willen door en we willen meer. We hopen dan ook dat meer installateurs, aannemers en vastgoedonderhoudsbedrijven aan ons denken bij een duurzame renovatie-opgave. Of dat nu een wooncomplex of een kantoorgebouw is.”

Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!