“Personeelstekort oplossen? Wij zien leerlingen als onze klanten”

De Makers van Morgen/Zo doen wij dat!/“Personeelstekort oplossen? Wij zien leerlingen als onze klanten”

Installatiebedrijf Dok88 in Amsterdam-Noord had lange tijd meer werk dan mensen. Omdat ze de daardoor niet konden groeien, werden ze in 2018 leerbedrijf. Hun leerlingen zijn voor hen nét zo belangrijk als hun klanten. Na een paar harde lessen werkt dat nu perfect.

Half juli was het feest bij Dok88. Maar liefst 9 jonge specialisten studeerden af voor hun BBL- en BOL-leertrajecten. Zes van hen gaan direct fulltime aan de slag bij Dok88: (v.l.n.r.) Rohan Nassy, Hooman Behi, Bryan van den Berg, Kjell Sijne, Ferhat Yaras en (niet op de foto) Jorrit Adema

Zo kreeg Dok88 er in één middag zes ingewerkte en gediplomeerde medewerkers bij: vier elektrotechnici op MBO3/MBO4, een werkvoorbereider en een financieel administratief medewerker. En voor komend schooljaar hebben de eerste nieuwe leerlingen zich al aangemeld.

Dat was precies het idee van ondernemers Renze Burgers en Tiba Bultstra. Hun Dok88 (sinds 2008) is een allround installatiebedrijf. Met een team van inmiddels 20 medewerkers en 6 leerlingen (3 BBL en 3 BOL in ’23-’24) installeren ze voornamelijk warmtepompen, elektrotechniek en airconditioning. En dan weet je ’t wel: dan kun je alle vaardige extra handen gebruiken!

Waar liepen jullie tegenaan?

Tiba: “We hadden veel meer werk dan mensen. De kansen lagen voor onze neus, maar we konden ze niet oppakken. Heel frustrerend!”

Daar worstelt iedereen mee toch?

“Ja, vooral kleine en middelgrote bedrijven waar de directeur bij piekdrukte ook zelf nog mee sleutelt. Zo’n fase is moeilijk te doorbreken. De hectiek van alledag laat geen lucht voor het vinden van oplossingen. Hoe vind je dan tijd om leerlingen te begeleiden? En hoe houd je die vervolgens binnenboord?”

Wat hebben jullie daar op bedacht?

“We besloten ‘opleiden’ onderdeel te maken van ons bedrijfs-DNA, en daar veel tijd voor in te ruimen. De aandacht die we gaven aan onze klanten, maakte we ook vrij voor studenten: onze leerlingen werden onze klanten.”

Hoe heb je dat concreet gedaan?

“We zijn contact gaan opnemen met contacten met scholen en gemeenten, ons verdiept in leertrajecten van studenten en een praktijkruimte in ons gebouwd. Een plek waar leerlingen op hun niveau aan het werk konden met elektrotechniek. Ben je enthousiast, wil je leren, wil je een kans grijpen? Van student tot zij-instromer, je bent welkom!”

En, meteen succes?

“Eh, nee… Ondanks alle ambities en goede bedoelingen kwamen we eerst van een koude kermis thuis. Onze verwachtingen waren te hoog en het niveau van de leerlingen viel ons tegen. Dat gaf frustratie en teleurstelling bij ons vaste team en bij ons zelf. De studenten werden ervaren als tijdrovend, werk belemmerend en kansloos.”

Mmm, da’s niet goed. Wat toen?

“We zijn gaan praten met de ROC’s, met mentoren en leraren om beter te begrijpen wat leerlingen op school krijgen aangeboden. Want waarom kan een eerstejaars niet eens omgaan met een schroefmachine?”

Oei. Wat kwam daaruit?

“Het bleek aan ons te liggen: wij schatten ze veel te hoog in. De praktijkruimte van school had bijvoorbeeld niet eens elektronisch gereedschap; schroeven ging daar nog handmatig. Dat verklaarde waarom leerlingen geen idee hadden hoe om te gaan met een accuschroeftol, en hoe veel verschillende soorten schroeven en bitjes er bestaan. En wij namen het hen kwalijk.”

Da’s vrij basaal…

“Zo ontdekten wij op nog meer vlakken dat onze rol als leerbedrijf 10 stappen terug moest. Wat wij van de leerling verwachten konden zij helemaal nog niet waarmaken.”

En dus?

“Toen zijn we ons TechLab gestart: een praktijkruimte waar leerlingen aan de slag kunnen met de gereedschappen die wij gebruiken op projecten. Daar leren we ze ook materialenkennis en kunnen ze fouten maken om van te leren. Ook zijn we veel praktijkbegeleiding gaan aanbieden: als leerlingen bij ons starten met hun stage, worden zij opgevangen door onze teamleider/werkplaatschef. Als ze daar een tijdje hebben meegedraaid en geleerd, kunnen ze mee in de praktijk op projecten, waar ze worden begeleid door een collega-monteur uit ons team. Zo leren ze van meerdere collega’s en werkt iedereen mee aan het opleiden en begeleiden. Zonder de praktijkbegeleiders Renze Burgers en Nikola Draskovic zouden deze mannen het niet hebben gehaald. Ook buiten werktijd konden de leerlingen bij hen terecht voor hun eindverslagen, ze waren bij elk praktijkexamen en hebben de elektrotechniek studenten begeleid naar hun diploma.”

Klinkt wel vrij intensief. Kost het jullie veel tijd en aandacht?

“Ja, maar daar vragen we ook iets voor terug. Van de BOL-leerlingen die hun eerstejaarsstage van 10 weken bij ons doen, verwachten wij dat zij ook hun tweedejaarsstage van 20 weken hier komen doen, zodat ze verder kunnen groeien in ons bedrijf. Dat is voor beide partijen prettig: we hebben elkaar al leren kennen, ze weten hoe we werken en kunnen doorgroeien vanaf waar ze eerder gebleven zijn.”

Wat is het resultaat?

“We zijn als bedrijf niet meer alleen specialist in elektrotechniek, warmtepompen en airconditioning maar ook een echt leerbedrijf. Onze eerste generatie leerlingen leidt nu de jongste generatie leerlingen op. De student wordt de meester!”

Jullie blijven dit doen?

“Zeker. Opleiden zit nu het DNA van ons bedrijf. Leerlingen zijn niet meer weg te denken uit ons team. Onze leerlingen van toen zijn nu onze praktijkbegeleiders. En natuurlijk is het wel eens lastig als je een leerling uitleg moet geven terwijl je zelf haast hebt met een klus. Maar als je weet wat het voordeel is op de lange termijn, heb je dat er graag voor over.”

Een aanrader?

“Ja, mits jij en je team bereid zijn om tijd te investeren in de begeleiding. Met name in het begin, als alles nog onwennig is. Kun je en wil je geduldig zijn? De beloning is groot: een leerling-collega die naadloos aansluit in je bedrijf.”

Heb je nog een laatste tip?

“Vergeet de school niet te betrekken in je begeleiding. Houdt contact met de mentor of vakdocenten, dit draagt bij aan een beter resultaat. En dwing jezelf om de tijd te vinden voor begeleiding. Het opleiden van studenten is werken aan de groei van je bedrijf.”

 

Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!