Met de energietransitie in volle gang, neemt ook de onbalans en netcongestie toe. De hoeveelheid stroom uit wind en zon laat zich immers niet voorspellen – toch? Jawel, zeggen de AI-voorspellers van het Amsterdamse Dexter Energy!
De elektriciteitsproductie uit zonne-energie steeg vorig jaar met 11 procent naar 22 miljard kWh. Door middel van wind werd er in 2024 zelfs 13 procent meer stroom opgewekt (33 miljard kWh in totaal) dan een jaar eerder. Inmiddels komt de helft van onze vaderlandse elektriciteitsproductie uit hernieuwbare bronnen, aldus het CBS. Indrukwekkende cijfers, die aantonen dat de energietransitie in volle gang is.
Voorspellende gave
Het opwekken van groene stroom is echter één ding, er vervolgens slim mee omgaan een ander. In een dagelijkse praktijk van netcongestie en onbalans, is de vraag naar het intelligent aansturen van wind- en zonneparken groot. De zon schijnt immers niet op afspraak en niets is zo veranderlijk als de wind. Met vervelende stroompieken- en dalen tot gevolg.
De Amsterdamse scale-up Dexter Energy – in 2016 opgericht door Luuk Veeken, Hubert Penn en Fons de Leeuw – heeft een innovatieve manier gevonden om om te gaan met de onbalans in het elektriciteitsnetwerk. Hun software voorspelt vraag en aanbod (en prijs) van stroom op basis van kunstmatige intelligentie (AI). En dat niet alleen: als overproductie dreigt, schakelt het slimme platform een turbine of zonnepanelen tijdelijk uit. De klant blijft daarbij overigens altijd ‘in control’, de reden waarom Dexter Energy de technologie zelf omschrijft als een ‘autopilot’.
Jaren training
De AI-modellen van Dexter Energy, in krap tien jaar tijd uitgegroeid tot een 100-koppig bedrijf, zijn getraind op basis van jaren aan historische weer- en energiemarktdata. Inmiddels verwerkt de software liefst 1.000 GB aan weerdata per dag. Volgens Dexter Energy was het verkrijgen van die perfecte dataset de grootste uitdaging. AI-voorspellingen staan of vallen nu eenmaal bij de kwaliteit van het ingevoerde bronmateriaal. De data moet niet alleen kloppend zijn, maar ook de juiste structuur hebben. Voorlopig is haar dienst alleen actief bij een aantal klanten in Nederland, België en Duitsland. Na de nodige ontwikkeling en onderzoek volgt binnenkort ook de rest van Europa. Zo moet de software samenwerken met andere hard- en software die energiebedrijven gebruiken, maar ook integreren met de stroommarkt.
Internationale samenwerking
Voor een optimale stroombalans moeten landen over grenzen heen denken. Is er een tekort aan groene stroom in het ene land door een tekort aan zon of wind, dan springt een buurland met een elektriciteitsoverschot bij. Bijvoorbeeld met groene stroom verkregen door waterkracht. En vice versa. Het AI-algoritme van Dexter Energy kan in die uitruil een essentiële rol spelen. Momenteel worden die tijdelijke tekorten aan groene stroom nog vaak opgevuld met elektriciteit verkregen vanuit vervuilende kolen- en gascentrales.
Energie-opslag
Dexter Energy werkt momenteel aan het breder inzetten van haar algoritme, zodat het ook batterijen kan aansturen. De software geeft advies bij de opslag van stroom, maar ook hoe je met de elektriciteit kunt handelen: de stroom nog eventjes vasthouden en wachten op een betere prijs, of nu al verkopen aan het buitenland? Dankzij een recente investeringsronde waarin het 23 miljoen euro ophaalde, heeft Dexter Energy inmiddels de slagkracht in huis om haar algoritme te perfectioneren.
Europa in
Dexter Energy wil binnen vijf jaar tijd een kwart van de Europese energiebedrijven helpen met een beter beheer van hun windturbines, zonneparken en batterijen. Aangezien er in de toekomst meer wind- en zonne-energie wordt opgewekt, wordt het balanceren bovendien steeds belangrijker. Dat betekent meteen ook: de impact van een foute voorspelling wordt flink groter. Aan Dexter Energy de taak om haar AI-modellen met steeds rijkere data te voeden.
Beeldcredits: Rampion Offshore Wind Farm, United Kingdom, unsplash.com
(Bron: MTsprout.nl.)
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
