Wat normaal alleen bedoeld is om branden te blussen, biedt ook kansen voor enorme energiebesparing: sprinklertanks. Die bevatten vaak honderdduizenden liters stilstaand water. Gekoppeld aan lucht- en water-waterwarmtepompen kunnen bedrijven daarmee hun gasverbruik met zeker de helft terugdringen.
De meeste installaties in een gebouw draaien dagelijks op volle toeren. De sprinklerinstallatie vormt de uitzondering: die komt vrijwel nooit in actie. Het gevolg? Sprinklertanks met honderdduizenden liters ongebruikt water. Zonde, vindt het Zaanse familiebedrijf Sprinkler Energy. Oprichter en uitvinder Richard de Vos bedacht een manier om dat water wél nuttig in te zetten: voor warmteopslag en -uitwisseling, om industriële locaties zo veel efficiënter te verwarmen.
Efficiënter verwarmen
Het idee werkt verrassend simpel: koppel je een warmtepompen aan een sprinklertank (maar net zo goed aan een waterbassins of -silo), dan kun je met een water-waterwarmtepomp energie uit de tank halen en die opwaarderen tot de benodigde temperatuur, bijvoorbeeld 75 graden Celsius. Een eveneens gekoppelde lucht-waterwarmtepomp warmt intussen het water in de tank weer bij, zodat het constant tussen 5 en 15 graden Celsius blijft, zelfs in de winter. Is er extra warmte nodig, dan kan de vertrouwde gasketel bijspringen. Het slimme is dat de opgewekte warmte rechtstreeks naar de retourleiding van de cv-ketel gaat. Die krijgt zo precies genoeg warmte binnen en hoeft nauwelijks meer zelf aan te slaan. Het resultaat: een gasbesparing van minimaal 50 procent, met uitschieters tot 100 procent.
Belangrijk detail: bij brand blijft de sprinklerinstallatie gewoon functioneren. Is het water nodig om te blussen, dan schakelen de warmtepompen automatisch uit. En daalt het waterniveau te ver, dan sluit een klep de toevoer af. Veiligheid blijft dus leidend.
Topscore
Het systeem van Sprinkler Energy haalt een COP (Coefficient of Performance) van 5. Dat betekent dat er vijf keer zoveel warmte wordt geleverd als er aan elektriciteit wordt verbruikt. Extra handig: het Smart Skid-systeem is ook geschikt voor bedrijven die al een WKK-installatie (warmtekrachtkoppeling) gebruiken. In dat geval kan de opgewekte warmte simpelweg aan de bestaande warmtebuffer worden toegevoegd, wat de efficiëntie verder verhoogt.
Pilot
Dat dit geen proefballonnetje is, bewijst een pilot in Heteren. Daar werd de technologie toegepast op een sprinklertank van 660.000 liter bij het distributiecentrum van Kruidvat. Het resultaat: maar liefst 60 procent minder gasverbruik. De prestatie leverde Sprinkler Energy en partner SPIE Nederland de Energy Challenge Award van de provincie Gelderland op.
120 miljoen kubieke meter gas besparen
En dit is nog maar het begin. De systemen worden prefab gebouwd in de machinefabriek van SPIE in Weert in ongeveer 25 weken tijd. Het doel is ambitieus: vóór 2030 moeten er 1.000 van deze Smart Skid-installaties draaien. Dat zou een besparing opleveren van zo’n 120 miljoen kuub gas per jaar – vergelijkbaar met het verbruik van 80.000 huishoudens. Een flinke stap richting een aardgasvrij Nederland in 2050.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
