Begin september is de zelfvoorzienende nederzetting Marker Wadden geopend, een nieuwe eilandengroep in het Markermeer. Behalve 4 vakantiehuisjes die Landal Greenparks verhuurt, bestaat de nederzetting onder andere uit een strandtent, bezoekerscentrum en enkele gebouwen voor beheer en natuuronderzoek. De Marker Wadden is volledig off grid: alle elektriciteit en het water wordt op het eiland gewonnen.
De nieuwe groep eilanden in het Markermeer ligt iets voor de kust bij Lelystad. Natuurmonumenten heeft de eilandgroep ontwikkeld in samenwerking met een groot aantal partijen. Alleen het eiland met de nederzetting is open voor publiek; de rest is het domein van planten en dieren. De gebouwen, waaronder de 4 eilandhuisjes die Landal Greenparks verhuurt, zijn prefab naar de Marker Wadden vervoerd. Daar hoefden ze alleen nog geïnstalleerd en ingericht te worden.
Een lokaal warmtenet verzorgt de verwarming van de gebouwen. Het water in dat net wordt zo veel mogelijk via zonne-energie opgewekt. Is dat niet mogelijk, dan fungeert een pelletketel als achterwacht. In de meeste gebouwtjes zijn ook houtkachels. Ook voor drinkwater zorgt de Marker Wadden zelf, namelijk via een waterzuiveringsinstallatie die water uit de duinen van de Marker Wadden pompt en zuivert.
Uitklapbare windmolen
Elektrotechnisch installatiebureau (E.T.I.B.) van Barneveld werd gecontracteerd om de infrastructuur aan te sluiten, zoals voedingskabels en glasvezel naar alle verblijven. Verder verzorgden ze de engineering, de installatie van de diverse verblijven op het eiland, zoals de meterkasten, de zonnepanelen en de hoofdverdeelinrichting.
Op het eiland zijn 588 pv-panelen geïntegreerd in de daken van de diverse gebouwen; in totaal maken ze 240 kWh aan energieopslag beschikbaar. ‘Er is ook een kleine windturbine beschikbaar voor het geval de zonnepanelen niet voldoende stroom opwekken’, vertelt Nick Zwern, projectleider bij Van Barneveld. ‘Omdat Natuurmonumenten het liefst zo min mogelijk storende elementen in het landschap wil, zit de molen opgeklapt in een klein gebouwtje. Alleen als hij nodig is, komt ie naar boven. Aan het met hout betimmerde gebouwtje zie je van buitenaf niet dat er een kleine windturbine in zit.’
Energievoorziening via stoplichtjes
Het eiland heeft verder een off grid energienetwerk, ontworpen door Firan. De software verdeelt de energie over de gebouwen en regelt de energieopwekking via de zonnepanelen. Zwern: ‘Een prioriteiten-regime op het eiland bepaalt welke voorzieningen van stroom worden voorzien. Neemt de beschikbare zonne-energie af en is er te weinig wind, dan schakelen we van groen naar oranje.’
Hij vervolgt: ‘Dan vallen bijvoorbeeld de algemene stopcontacten en sommige niet noodzakelijke elementen in de keuken weg. In het rode regime krijgen alleen de kritische voorzieningen energie, zoals de warmtevoorziening. In de vakantiehuisjes hebben we stoplichtjes aangebracht die de kleur van het prioriteiten-regime tonen. Zo is altijd te zien welke voorzieningen op dat moment gevoed worden, en welke even niet.’
Brand in beheerschuur
Een flinke tegenslag voor de Marker Wadden was de brand die in juni 2020 uitbrak in de houten beheerschuur. Daarin stonden machines voor de energie- en warmtevoorziening. De brand ontstond in het accupakket.
‘Die maakte geen deel uit van onze scope’, vertelt Zwern. ‘Maar toen we groen licht kregen van Natuurmonumenten, zijn we natuurlijk wel razendsnel tijdelijke voorzieningen gaan organiseren om de opening van het eiland niet in het geding te laten komen. We hebben een hybride aggregaat geplaatst en tijdelijke voedingssystemen aangelegd’. Mede dankzij Van Barneveld heeft het eiland inmiddels een nieuwe beheerschuur.
8 september werden de Marker Wadden officieel geopend voor publiek. Andere betrokken partijen bij het project waren de StrandBaak, Warmtebouw Utrecht, EHBI Group, Royal HaskoningDHV, Qirion en Cellnex Netherlands.
Fotografie: Theo Baart.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
