In de Amsterdamse wijk Sporenburg laat een krachtig samenspel van bewoners, technici en smart technologie zien dat netcongestie ook zonder verzwaring van het energienet op te lossen is. Met slechts één trafohuisje voorziet de wijk in de energiebehoefte van 500 huishoudens – een prestatie van formaat in tijden van volle stroomnetten.
Centraal in het project staat een actieve energiegemeenschap van 125 huishoudens. Zij maken gebruik van de app OurGrid om hun stroomverbruik en -opwekking met elkaar af te stemmen. Wie zijn elektrische auto overdag oplaadt of de wasmachine op een rustig moment laat draaien, draagt actief bij aan het verlichten van het net. Ook kunnen bewoners geld verdienen door op piekmomenten juist minder stroom te gebruiken of hun thuisbatterij slim op te laden.
Data, techniek en gedrag
Achter dit ogenschijnlijk eenvoudige systeem schuilt een complex geheel van data, software en techniek. Technische specialisten van het adviesbureau Resourcefully installeerden slimme dongles op de energiemeters van bewoners. Die verzamelen verbruiksgegevens die via zelfontwikkelde algoritmes worden geanalyseerd en omgezet in concrete adviezen. Bewoners leren bijvoorbeeld dat het vervangen van een oude waterkoker van 3.000 watt al merkbaar verschil maakt. Ook warmtepompen en laadpalen worden beter benut door ze strategisch in te zetten op momenten dat het net minder belast is.
Het platform van OpenRemote vertaalt alle data naar duidelijke, toegankelijke informatie in de OurGrid-app. Daardoor kunnen bewoners in realtime volgen wat hun energiegedrag betekent voor henzelf én de wijk. Dat maakt het mogelijk om gezamenlijk pieken te voorkomen en de belasting op het enige trafohuisje binnen de perken te houden.
Samen naar systeemverandering
De gemeente Amsterdam is betrokken als verbindende partij en ondersteunt onder meer bewonersbijeenkomsten. Netbeheerder Alliander ziet Sporenburg als een voorbeeld van hoe het anders kan. “We zien hier een marktmodel ontstaan dat lokaal gebruik aantrekkelijk maakt,” zegt Robert van der Hidde van Alliander. “Dat is voor ons als netwerkbedrijf ontzettend belangrijk, zeker nu het net zo zwaar onder druk staat.”
– Lees ook: “Met deze 10 hacks lossen we netcongestie op!”
Door gebruik te maken van eigen opwek, opslag en verbruik op wijkniveau, wordt het energienet lokaal stabiel gehouden. En dat zonder kostbare infrastructuuraanpassingen of langdurige vergunningsprocedures. Volgens Hugo Niesing van Resourcefully kunnen veel meer wijken dit model volgen. “Als je de pieken eruit haalt, kan zo’n trafohuisje nog jaren mee – en dat geldt voor een groot deel van de trafohuisjes in Nederland.”
Blauwdruk voor Nederland
Wat Sporenburg uniek maakt, is niet alleen de techniek, maar vooral de samenwerking. Van de technische experts die de infrastructuur ontwikkelen en installeren, tot de bewoners die via de app hun gedrag aanpassen – iedereen levert een bijdrage. Dit model laat zien dat de energietransitie niet alleen draait om grote investeringen, maar juist ook om slim vakmanschap, digitale innovatie en betrokkenheid op buurtniveau.
Sporenburg bewijst dat met de juiste kennis en samenwerking één trafohuisje genoeg kan zijn voor 500 huishoudens. Een blauwdruk voor de rest van Nederland.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
