“Met deze 10 hacks lossen we netcongestie op”

Netcongestie – het volle stroomnet – belemmert de groei van duizenden bedrijven. Maar wie ontwart de knoop? “De mensen in de techniek!”, zegt Thomas Piessens, programmamanager Energie & Duurzaam bij Techniek Nederland. “Terwijl anderen vooral praten, doen technici nú al van alles om ons stroomnet te redden en blackouts te voorkomen.” Hij deelt 10 praktische oplossingen (en een verbod op domme laadpalen)!

1. Scan je netruimte: de NetruimteScan

“Veel ondernemers weten niet hoeveel ruimte hun stroomaansluiting nog biedt”, weet Piessens. “De NetruimteScan van Techniek Nederland en MKB Nederland laat dat precies zien. Deze slimme tool toont direct de pieken, de knelpunten en de verbeterkansen. Zo kunnen installateurs en ondernemers samen gericht actie nemen, zonder te wachten op de netbeheerder. Het rapport is op maat, automatisch en betaalbaar. Een waardevol startpunt voor bedrijven die verder willen verduurzamen.”

– Lees ook: Peter Wagenmakers (Breman): “NetruimteScan geeft direct duidelijkheid”

2. Verdeel piekverbruik 

Stroompieken ontstaan vaak door slecht afgestemde apparaten, weet Piessens. “Soms zorgt 1% van het verbruik al voor 30% van het piekvermogen. Door te meten, plannen en apparaten beter af te stemmen, kun je die pieken vermijden. Dit heet ‘load shifting’: je verplaatst het verbruik naar rustigere momenten. Zo voorkom je afsluitdreiging én bespaar je op kosten. Technici helpen om dit goed in te regelen.”

3. Slim schakelen in huis

“Ook in woningen kunnen installateurs netverzwaring helpen voorkomen. Met een standaard aansluiting kun je verrassend veel – mits slim geregeld. Bijvoorbeeld met een Home Energy Management System (HEMS), dat apparaten op elkaar afstemt. De inductiekookplaat en de warmtepomp hoeven dan niet tegelijk op vol vermogen. Ook slimme plaatsing van zonnepanelen of een kleinere warmtepomp helpen.”

4. Kiezen voor hybride 

Volledig elektrisch is niet altijd nodig of slim. Een hybride warmtepomp die op koude dagen terugvalt op gas is een prima tussenoplossing. Zo voorkom je stroompieken en heb je geen zwaardere aansluiting nodig. Sommige beleidsmakers vinden dit ouderwets, maar in de praktijk werkt het. Piessens: “Dit versnelt juist de energietransitie, zonder dat je vastloopt op het net.”

5. Sla warmte op voor later

“Warmte opslaan in buffers en boilers is een slimme manier om het net te ontlasten. Je wekt warmte of koude op als er ruimte is op het net en gebruikt die later. Deze techniek bestaat al lang, maar is nu extra waardevol. Leden van Techniek Nederland zoals Linthorst passen het toe in indivuele woningen of binnen woonwijken en warmtenetten. Zo voorzie je honderden woningen van warmte zonder dat het net overbelast raakt tijdens piekmomenten.”

– Lees ook: Waterbuffers maken Sportcampus Leidsche Rijn energieneutraal.

6. Batterijen… zijn geen wondermiddel

“Thuisbatterijen kunnen tijdelijk stroompieken opvangen, maar lossen structurele problemen niet op. Ze zijn vooral geschikt voor gebruik van enkele uren per dag. Toch kunnen ze in combinatie met zonnepanelen waardevol zijn. Bijvoorbeeld door overdag op te laden en tijdens piekuren terug te leveren. Mits goed afgestemd op de vraag, helpen batterijen bedrijven om netcongestie te vermijden.”

7. Maak lokaal stroom en warmte

“Warmtekrachtkoppelingen (WKK’s) wekken tegelijk stroom en warmte op. Als een installateur die ‘stroomvolgend’ inzet, kun je lokaal stroom opwekken waar het net tekortschiet. Ze vergen soms een zwaardere aansluiting, maar ontlasten tegelijkertijd het net. Zo kunnen bedrijven toch verduurzamen en groeien, ook als netverzwaring nog niet mogelijk is. Vooral in de industrie biedt dit kansen.”

8. Stop direct met ‘domme’ laadpalen

“Veel laadpalen starten meteen met laden zodra de auto wordt aangesloten. Dat zorgt voor forse pieken. Slim laden – met ‘load balancing’ – past het laadmoment aan aan de netcapaciteit. Ook dynamische energietarieven kunnen hierbij helpen. Toch kiezen veel mensen nog voor ‘domme’ laders, uit gemak of prijs.” Piessens pleit voor een verbod: “Zulke keuzes maken het probleem alleen maar erger.”

– Lees ook: “Netcongestie? We gaan blackouts vermijden met het ‘tandartsenmodel’.”

9. Maak energie (tijdelijk) mobiel 

“Soms wil een bedrijf uitbreiden, maar moet het wachten op een zwaardere netaansluiting. Dan zijn mobiele oplossingen handig: aggregaten, gasmotoren of batterijen in containers. Die kunnen tijdelijk stroom leveren, totdat het net is aangepast. Allerlei ondernemers in onze branchevereniging leveren zulke systemen al – die voorkomen stilstand en kunnen daarna elders opnieuw worden ingezet.”

10. Stel nieuwe, reële normen

“Sommige normen in ons energiesysteem zijn achterhaald. Zoals de regel dat elke woning altijd tot 20 of 21 graden verwarmd moet kunnen worden, zelfs bij -10 °C. Zulke situaties komen zelden voor, maar zorgen wel voor hoge eisen aan het net. Dat kost miljarden. Misschien moeten we accepteren dat het een paar uur per jaar 19 graden is”, zegt Piessens. “Dat scheelt een hoop kosten én netcapaciteit.”

Nettarief loopt op? Tijd voor een eerlijk gesprek!

We vragen steeds meer van ons stroomnet, maar beseffen vaak niet wat dat kost. De leveringszekerheid is hoog, maar lokaal ontstaan steeds vaker knelpunten. De rekening voor het sterk uitbreiden van het net komt terecht bij de eindgebruiker, via het nettarief. “Dat tarief stijgt zo hard dat het onbetaalbaar dreigt te worden”, waarschuwt Piessens. “We moeten eerlijk durven praten over nieuwe spelregels.”