Binnen het project DRIvE zette BAM – samen met partners Enervalis en i.LECO – in een gerenoveerde wijk in Woerden een lokale energiemarkt op. Hierbinnen wekken bewoners hun eigen energie op en leren deze zo goed mogelijk zelf te gebruiken door gebruik van een speciale app. Op deze manier besparen zij op hun energierekening en ontlasten het energienet. De opgedane kennis en ervaring levert bovendien voordelen op wanneer de salderingsregeling ophoudt te bestaan.
Lange tijd werd de ‘duurzaamheidsvraag’ in de gebouwde omgeving ingevuld met technische antwoorden. En met succes. Binnen relatief korte tijd zijn er prachtige oplossingen ontwikkeld om zuiniger met warmte en elektrische energie om te gaan én om duurzame, hernieuwbare energie op te wekken en op te slaan. Bekende voorbeelden hiervan zijn een optimale isolatie, warmtepompen, zonnepanelen, wtw-units en slimme, geavanceerde regeltechnieken.
‘Techniek alleen is echter niet zaligmakend. Een modern bouwbedrijf verdwijnt na de oplevering dan ook niet zomaar van het toneel om de bewoners achter te laten met veel techniek zonder gebruiksaanwijzing. ‘Wij zijn klaar, doei!’ Wij meenden dat er veel meer energie kan worden bespaard wanneer bewoners worden gecoacht’, geeft Dennis van Goch aan. Hij is programma manager innovatie bij BAM Energy Systems.
DRIvE
Deze gedachte leidde tot de opzet van het project DRIvE. Hierin wordt onderzocht of bewoners zijn te coachen wat betreft hun energiegebruik en of zij hierdoor worden gestimuleerd om bewust(er) om te gaan met energie. Om het antwoord op deze vraag te vinden, is gebruikgemaakt van het concept ‘local energy communities’. Binnen deze lokale energiegemeenschap delen bewoners energie met elkaar. Voor het eerste onderzoek is gekozen voor een wijk in Woerden waar BAM recentelijk een Nul-op-de-meter-renovatieproject had afgerond.
De energiegemeenschap is opgezet met Enervalis en i.LECO. Enervalis is gespecialiseerd in energiemonitoring en het slim kunnen sturen van energie binnen de woning. i.LECO is een softwarepartij dat zich richt op het faciliteren van lokale energiegemeenschappen en hierin dus alle deelnemende woningen betrekt.
Ingrid van Prooijen die het project inmiddels heeft overgenomen van Van Goch, vertelt: ‘Binnen DRIvE bieden beide partijen binnen één app een dashboard aan. Het dashboard van Enervalis is primair gericht op het inzichtelijk maken van de energiestromen binnen de woning terwijl de variant van i.LECO zich juist richt op de energiestromen in de buurt en deze relateert aan de energiestromen van de betreffende bewoner. Deze kan hierdoor bekijken ‘hoe goed hij het doet’.’
De praktijk
Dit dashboard werd aan de bewoners beschikbaar gesteld via een tablet. De eerste deelnemers ontvingen deze in december 2019 en maken sindsdien gebruik van de app waarmee zij hun energiegebruik- en opwekking monitoren.
Van Prooijen: ‘Hoewel we nog geen officiële analyses hebben afgerond, hebben we de indruk dat bewoners enthousiast zijn. Het dashboard leidt duidelijk tot nieuwe inzichten en hiermee een ander gedrag. Waar bewoners voorheen bijvoorbeeld gewend waren om de wasmachine of vaatwasser zoveel mogelijk op het nachttarief te laten draaien, zal het in deze energiemarkt juist belangrijker zijn om dit te doen op het moment dat de zon schijnt.’
Ze vervolgt: ‘Dit bespaart niet alleen geld en ontlast het net, maar helpt bewoners ook te leren omgaan met hun eigen energie wanneer de salderingsregeling straks stopt. Wanneer je deze immers zoveel mogelijk zelf gebruikt, hoef je maar weinig terug te leveren of in te kopen.’
Gamification
Het gebruik van de app wordt gestimuleerd door de lokale energiemarkt in te richten als spelelement, wat ‘gamification’ wordt genoemd. Zo kunnen bewoners bijvoorbeeld punten winnen door zoveel mogelijk van hun eigen geproduceerde energie te verbruiken wat pieken op het net voorkomt. Daarnaast voorspelt de app elke dag de energievraag en het -aanbod van de bewoner; hoe dichter de bewoners bij deze voorspelling komen, hoe meer punten dit oplevert.
Eerste evaluatie
Inmiddels beschikken bewoners nu 6 maanden over de tablet en staat het projectteam aan de vooravond van de eerste evaluatieronde. ‘Pas na deze evaluatie kunnen we de eerste officiële conclusies trekken’, verklaart Van Prooijen. ‘Dat bewoners met de tablet bezig zijn, dát is zeker. We krijgen regelmatig een vraag of een voorstel tot verbetering van de software die we – waar mogelijk – ook meteen oppakken en doorvoeren.’
Wanneer de evaluatie positief uitpakt, zal het idee van een lokale energiemarkt verder worden uitgerold. ‘De techniek is er klaar voor’, weet ze. ‘Het betrekken van de bewoners komt naar mijn mening ook goed. De grootste uitdaging zien we nu vooral in de wet- en regelgeving die de snelle ontwikkelingen op de energiemarkt eenvoudig niet kan bijhouden. Wanneer daarin verandering komt, zullen we sneller kunnen schakelen om zo goed mogelijk om te gaan met duurzaam opgewekte energie.’
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
