“Personeelstekort? We hebben een verníeuwingstekort!”

Tanja Loeff-Hageman, vicevoorzitter van Techniek Nederland, is op een missie. Willen we als sector meer mensen aantrekken en behouden, dan moeten we zélf veranderen. Creatiever werven, zij-instromers serieus nemen en werk slimmer organiseren. “Met een gezond aandeel vrouwen is het personeelstekort opgelost.”

De techniek is een van de grootste ‘tekortsectoren’ op de arbeidsmarkt. Nederland mist structureel zo’n zestigduizend technici, zo blijkt uit cijfers van SEO Economisch Onderzoek. We hebben het dan over de bouw-, energie- en installatiebranche. Onze eigen branche kampt met beperkte instroom en raakt relatief veel nieuwkomers kwijt.

Vorig jaar kreeg de installatiesector er net iets meer medewerkers bij dan dat er afvloeiden. En er waren nog altijd ruim dertigduizend vacatures. “Dat begint toch echt wel een probleem te worden”, zegt Tanja Loeff-Hageman, de vicevoorzitter van Techniek Nederland en directeur van installatiebedrijf Tibo-Veen.

Baan voor het leven

Loeff: “Technische mensen zijn juist nu hard nodig. We hebben interessant werk te bieden. Een baan voor het leven. Veel groeimogelijkheden. Maar de tekorten lopen alleen maar op. Dat heeft meerdere oorzaken. En ook bij de oplossing moeten we denken in meervoud. Er zijn te weinig technische opleidingen en in het basisonderwijs is onvoldoende aandacht voor techniek. Dat is de verantwoordelijkheid van de overheid en het onderwijs. Die zou meer technisch onderwijs kunnen bieden en opleidingen moeten optuigen die voorbereiden op specifieke functies, zoals servicemonteur.”

Lees ook: ‘Vrouwen zijn in afbouwwerk veel secuurder dan mannen’.

Succesvolle campagnes

De branchevereniging pakt daarin stevig de handschoen op. “We werken namens de sector hard aan de beeldvorming, met lobby en met succesvolle campagnes die het vakgebied stevig in de spotlights zetten, zoals www.jekuntzoveelmeerindetechniek.nl. We bieden workshops voor ondernemers en recruiters, bij- en nascholing voor medewerkers. En we stimuleren technieken en concepten die het werk eenvoudiger of minder arbeidsintensief maken.”

Tijden en wensen veranderen, daar moeten we in mee.

Daarnaast heeft Loeff zelf, net als haar collega-ondernemers, een grote eigen verantwoordelijkheid, benadrukt ze. “We moeten onszelf beter profileren, meer jongeren enthousiasmeren, creatief zoeken en werven van de zijkant en een werkomgeving bieden die past bij de wensen van de moderne werknemer.”

Van supermarktmanager naar werkvoorbereider

Zij-instroom is een belangrijke oplossingsrichting, vindt Loeff. Toch blijkt de branche daar mee te worstelen. Per saldo weten we te weinig zij-instromers vast te houden. Dat geldt niet voor haar eigen bedrijf. “Ik denk dat twee dingen belangrijk zijn om er een succes van te maken. Eén is dat je maatwerk maakt van het om- of bijscholen van mensen. Twee is dat je zorgt dat ze het naar hun zin hebben.”

Met een gezond aandeel vrouwen zou ons personeelstekort opgelost zijn.

 Sluit ook niemand uit die op het eerste oog misschien niet lijkt te passen in onze branche, drukt Loeff haar collega-ondernemers op het hart. “Zo hebben wij bijvoorbeeld een voormalig timmerman en een automonteur omgeschoold tot elektricien en een supermarktmanager tot werkvoorbereider. Een medewerker uit de weg- en waterbouw werd installatiemonteur. Ze doen het stuk voor stuk fantastisch. Maar ze kwamen er op de manier die bij hen paste. De één wilde best weer de schoolbanken in, de ander had een hekel aan school. Voor die laatste hebben we met Vakwijs naar pasklare, praktische modules gekeken. Dat werkte prima. We kijken vooral naar wat bij iemand past.”

Lees ook: ‘Word onweerstaanbaar voor vrouwen’. 

Personeelstekort opgelost

Ook het aandeel vrouwen is de laatste jaren gegroeid bij Tibo-Veen. Wel vooral in kantoorbanen. “Met een gezond aandeel vrouwen in de branche zou een groot deel van ons personeelstekort opgelost zijn. Maar we moeten dan wel specifiek werven en een aantrekkelijk aanbod doen. Vrouwen werken in het algemeen het liefst parttime. Dat kan je lastig vinden, maar beter twee vrouwen op één functie dan een vacature die jarenlang ongevuld blijft. Tijden veranderen, daar moeten we in mee. Op Girl’s Day startte de social media campagne: ‘fix the system, not the girls’. En zo is het. Je moet de meiden niet willen veranderen, je moet zelf veranderen om ze naar je toe te trekken.”

Werk eenvoudiger maken

Inspirerend vindt Loeff het voorbeeld van Preworxs, winnaar van de Techniek Inclusief Award. “Ook dat bedrijf deed iets met de slogan ‘fix the system’. Als het werk te complex is voor sommige doelgroepen, maak het dan eenvoudiger. Knip het op in behapbare stukjes, voer het uit in prefab en zorg er zo voor dat meer mensen het werk kunnen doen. Ook mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of zonder opleiding.”

Wijk vooral af van de gebaande paden!

Samenwerking met onderwijsinstellingen is cruciaal, meent Loeff. “Zoek samenwerking met opleiders in de regio en bied bijvoorbeeld aan om lesmateriaal te ontwikkelen of praktijkruimte beschikbaar te stellen. Daarmee draag je zelf een steentje bij aan beter onderwijs én aan toekomstige aanwas. Nodig leerlingen uit het middelbaar onderwijs uit op je bedrijf en laat zien hoe interessant het werk is.”

Lees ook: ‘Wij kijken vooral welke taken iemand wél kan uitvoeren’.

Zelf ontwikkelde Loeff met Tibo-Veen onlangs een leerlijn Duurzame Energie voor de plaatselijke Groenschool. “Niet een school waar je direct veel aanwas van verwacht. Toch zien we er nu meer stagiairs vandaan komen en hebben we zelfs een medewerker aangetrokken die daar studeerde. Wijk dus vooral af van de gebaande paden!”