Kun je business maken van demontage, repair & recycling? Zeker, weet Erik Schalk van Road2Work. In vijf vestigingen demonteert hij inmiddels 15% van alle e-waste in Nederland. En krijgt zelfs grote fabrikanten als Miele mee!
Oprichter Erik Schalk begon zijn bedrijf zo’n tien jaar geleden. Er is veel méér te halen uit e-waste, realiseerde hij zich. “Bij recycling ging het toen vooral nog over volumes creëren en mechanische verwerking. Te weinig over het terugwinnen van onderdelen.”
Daar bracht hij met Road2Work verandering in. Door te sorteren op hergebruik en apparaten vervolgens handmatig te demonteren, geeft hij veel onderdelen een nieuw leven. Op de inmiddels vijf sorteer- en demontagelocaties van Road2Work werken voornamelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Schalk heeft zelf fysieke beperkingen en weet als geen ander hoe belangrijk het is om in mogelijkheden te denken in plaats van onmogelijkheden. Hij begon zijn bedrijf dan ook vooral met het doel om zoveel mogelijk mensen te helpen aan zinvol werk met toekomstperspectief.
Prima omgeving voor re-integratie
“Een autist zal je waarschijnlijk niet aan de klantenbalie willen zetten, maar is vaak wel heel secuur in priegelwerk als demontage. Mensen met een migrantenachtergrond hebben doorgaans meer ervaring met reparatie dan wij hier. Simpelweg omdat ze in hun thuisland niet steeds het nieuwste van het nieuwste konden kopen. Ook zij zitten hier dus goed op hun plek.”
Bovendien vindt Schalk het prettig dat bij dit werk niet de prestatie- en tijdsdruk geldt zoals bij productiebedrijven, die te maken hebben met een voorraadwaarde en ongeduldige klanten. “Hoe meer we uit het afval halen, hoe beter. Maar lukt dat niet, dan krijgen we geen klachten en de waarde van het afval blijft gelijk. Recycling, Re-use en Repair zijn dus prima omgevingen voor re-integratie, wennen aan een werkritme en het opdoen van vaardigheden”, zegt hij.
Een tweede tak van het bedrijf, Road4Work, helpt zoveel mogelijk van de tijdelijke medewerkers aan een vaste baan elders. Vaak in eerste instantie door detachering.
Ook fabrikanten gooien het roer om
Van alle e-waste die in Nederland op een milieustraat wordt verzameld, komt inmiddels 15% bij Road2Work terecht. Bij afgedankte laptops is dat zelfs 100%. Ruim 15% van de ingezamelde ICT-producten krijgt bij het re-integratiebedrijf een nieuw leven.
Bij andere apparaten ligt dat percentage lager. Schalk: “Dat komt doordat veel apparaten zijn gemaakt zonder na te denken over reparatie of zelfs zo zijn ontworpen dat reparatie bijna onmogelijk is. Dat is bij laptops duidelijk anders. Daar zitten schroeven in en kan je accu’s, beeldschermen en adapters makkelijk verwisselen, waardoor ze opnieuw gebruikt kunnen worden. We hameren er bij fabrikanten op bij productontwikkeling eerst aan de mogelijkheden van Repair en Recycle te denken, voordat ze gaan ontwerpen op gebruiksgemak. Met Right to Repair (zie kader onderaan) hebben we de dialoog daarover op gang gebracht. Een fabrikant als Miele ziet daar mogelijkheden in en wil meewerken. Hopelijk volgen ook anderen dat voorbeeld.”
Weg met ‘gemak dient de mens’
Schalk is één van de initiatiefnemers van de intentieverklaring Right to Repair. “We moeten af van het motto ‘gemak dient de mens’. Dat gaat uit van kortstondigheid, van het hier en nu, terwijl we juist verantwoordelijkheid moeten nemen voor de toekomst. Vrijwel alles is te repareren en als het om apparaten gaat met een winkelwaarde van honderd euro of meer, is dat ook onze duurzame plicht. Dan moet het financieel wel aantrekkelijk zijn. Dat wordt het alleen als Repair volume gaat maken.”
(Lees eveneens: “Het is tijd voor een ‘right to repair’, ook in de installatiesector”)
Behoefte aan onderdelen
Daar zijn weer reparabele producten en betrouwbare, gebruikte onderdelen voor nodig. Schalk: “Fabrikanten kunnen ons vertellen waar wij op moeten testen als we een motor van een gebruikte stofzuiger met bepaalde garanties door willen zetten naar een reparatiebedrijf. Installateurs komen bij consumenten met kapotte apparaten over de vloer en kunnen hen wijzen op de mogelijkheden van reparatie, recycling of hergebruik, om zo vraag te creëren. We hebben elkaar echt hard nodig in de circulaire wereld. We zijn met Techniek Nederland in gesprek om de behoefte aan onderdelen bij de reparatiebedrijven in kaart te brengen. Als wij weten waar zij om zitten te springen, kunnen wij daar aanbod op genereren. Samen maken we de cirkel rond.”
Samen circulair
Grondstoffen en onderdelen zijn schaars. We moeten daar zuinig en circulair mee omgaan. Europa stelt daar regels voor op onder de noemers ‘Sustainable Product Initiative’ en ‘Right to repair’. De technieksector geeft het goede voorbeeld met de gelijknamige intentieverklaring Right to repair.
Op 8 juni 2022 ondertekende Martin Hof deze verklaring namens Techniek Nederland. Hof: “Samen met partijen als ACV, Dar, Miele, Repair café, Road2Work Nederland en Stichting Open gaan we hergebruik, reparatie en revisie bevorderen. Printplaten van afgedankte cv-toestellen of moederborden van overbodige laptops kunnen best een nieuw leven krijgen als we daar samen de schouders onder zetten. Met het Keurmerk Refurbished van Techniek Nederland laten we al zien dat refurbished producten en onderdelen net zo goed zijn. We geven daar twee jaar garantie op. Samen gaan we invulling geven aan de nieuwe Europese wetgeving en gaan we de e-waste berg te lijf.”
E-waste is de snelst groeiende afvalstroom in de wereld. Slechts 15 tot 20% krijgt een nieuw leven. Dat is een gemiste kans. Eind 2022 brachten de samenwerkende partijen vraag en aanbod van onderdelen in de reparatiesector in kaart, inclusief uitdagingen en mogelijke oplossingen. Sinds 1 januari 2023 is daarvoor het actieplan voor verbetering in werking.
(Dit artikel staat ook in Techniek Nederland ledenmagazine De Verbinding, september 2022.)
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
