Een ruimte die de juiste prikkels geeft, kan mensen met dementie ontzettend helpen en rustig maken. ‘Wat mensen rustig maakt, is ontzettend persoonlijk. Zo ontstond de wens voor een gepersonaliseerde ruimte.’ In de Comfortroom kunnen ze hun eigen herinneringen zien, horen en beleven.
Wat lijkt op een ouderwetse woonkamer, is een ruimte tjokvol moderne techniek. Een geurmachine laat het lekker ruiken, van de ledverlichting is de ideale kleur en intensiteit te kiezen, de gordijnen kunnen automatisch open of dicht en aan de wand hangt een groot beeldscherm dat via een touchscreen is te bedienen.
Dat beeldscherm kan dienst doen als ‘uitzicht’, maar het is ook een digitaal fotoalbum. Een persóónlijk fotoalbum, want de kamer is in bijna alle opzichten te personaliseren. Senioren met dementie kunnen in deze Comfortroom hun eigen herinneringen zien, horen en beleven. Dit geeft de ouderen rust, en het kan helpen ze weer in het hier en nu te brengen.
Prikkelarme momenten
Sinds 1 oktober 2019 is de Comfortroom in gebruik in De Fabriek Maasbree. In die dagbesteding kunnen senioren terecht voor onder andere een verse maaltijd, creatieve activiteiten en een goed gesprek. Er aantal gasten met dementie dat er dagelijks komt, neemt steeds toe.
Om goed op hen in te spelen, wilde De Fabriek het aanbod aanpassen: behalve drukke koffiedrink-momenten ook prikkelarme momenten. ‘De juiste prikkels kunnen ontzettend bijdragen aan de juiste gemoedstoestand van mensen’, zegt architect Stephan Haans van Rememberz, initiatiefnemer van de Comfortroom. Rememberz is opgericht door H-Kwadraat architectuur en conceptontwikkelaar OmniLAN.
GGZ-instelling Vincent van Gogh in Venray vroeg Rememberz 3 jaar geleden om mee te denken over een ruimte waar cliënten met dementie tot rust kunnen komen. Zo’n rustruimte kan gedragsproblemen bij de cliënten voorkomen, het verhoogt hun welbevinden, het kan zorgprofessionals tijdelijk wat werk uit handen nemen, en het kan een fijn contactmoment geven tussen de cliënt en familie of medewerkers.
Ontstaan uit brede samenwerking
‘Maar wát mensen rustig maakt, is ontzettend persoonlijk’, vertelt Haans. ‘Voor de één zijn dat blauwtinten, terwijl de ander van geel kalmeert.’ Zo ontstond de gedachte om de ruimte te personaliseren.
In een persoonlijke ruimte zijn ook dierbare herinneringen toe te voegen van degene die de kamer gebruikt, en bijvoorbeeld diens favoriete muziek en geur. Haans: ‘Bij mensen met dementie is geur een van de zintuigen die het langst intact blijft in de hersenen.’
Lavendelgeur en voetbalpetje
In het systeem dat alle techniek aan elkaar koppelt, is plaats voor 24 personen. Sommige cliënten hebben in de Comfortroom ook een eigen lade in het dressoir, dat opengaat als de kamer voor hen wordt geactiveerd. Daarin zijn bijvoorbeeld foto’s of kindertekeningen te bewaren, of misschien wel een petje van de favoriete voetbalclub.
De geurmachine sproeit, bijvoorbeeld, wat lavendelgeur, de verlichting verandert in een oranje gloed en op het grote scherm komt het digitale levensboek van de meneer of mevrouw in beeld. Familie, mantelzorgers en zorgprofessionals kunnen daarin foto’s, film en muziek uploaden.
Twee werelden verbinden
‘Natuurlijk komen we bij dit project ook uitdagingen tegen’, zegt Stephan Haans. ‘Het is soms lastig om de wereld van de zorg en die van techniek te verbinden. Als er een foto langskomt die de cliënt onrustig maakt, omdat de dementerende zich die persoon bijvoorbeeld niet meer kan herinneren en gefrustreerd raakt, dan moet zo’n plaatje heel snel te verwijderen zijn. Daar lopen we nu soms nog tegenaan.’
Ook vinden sommige oudere zorgprofessionals de techniek soms nog wat eng. ‘Het is bijzonder te zien dat vooral de studenten die in De Fabriek rondlopen nu al de meerwaarde van de Comfortroom inzien.’ Al met al is de eerste indruk dat de Comfortroom erg goed aansluit bij de behoeften van ouderen met dementie.
De Comfortroom in De Fabriek Maasbree is ontstaat uit een samenwerking tussen Philips, Rememberz, De Fabriek en diverse opleiders, waaronder Fontys Hogescholen, Zuyd Hogeschool en ROC Gilde. De Fabriek is namelijk ook een leerwerkplek waar regelmatig studenten rondlopen voor een project of onderzoeksvraag.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
