Het voormalige vrachtschip MS Mandeo is nu een 2600 m3 grote sleephopperzuiger. Onder de nieuwe naam Schenge zal de Faasse Groep uit Goes met dit schip zand van de Noordzeebodem gaan winnen. Bijzonder is dat voor de zandwinning geen nieuwe motoren worden ingezet. Elektrisch aandrijfspecialist Bakker Sliedrecht zorgde dat de hoofdmotor werd aangesloten op een asgenerator die de elektriciteit levert voor de baggerinstallatie en de jetpompen.
Een sleephopperzuiger gebruikt tijdens het zandwinnen maar een klein deel van het vermogen van zijn aandrijfmotor: het schip vaart dan immers langzaam. Vanuit dit gegeven ontstond het idee om de hoofdmotor van het voormalige vrachtschip MS Mandeo ook te gaan gebruiken voor de elektrische zandwinning.
De asgenerator (AVK) met staand op de voorgrond de as die generator met de aandrijfmotor zal verbinden.
De as aan de hoofdmotor die naar de asgenerator loopt.
De elektrakasten van het schip.
‘De meeste schepen van de Faasse Groep hebben eigen dieselmotoren voor de diverse pompen’, zegt Wim Verlek, accountmanager bij Bakker Sliedrecht. ‘Maar de voordelen van het koppelen van een asgenerator aan de aandrijfmotor zijn groot. Dat begint al bij de inbouw, het scheelt veel ruimte, en een elektrische kabel is flexibeler aan te leggen dan een brandstof- of vetsmeerleiding. In het gebruik bespaar je energie en dus uitstoot, en een generator vraagt praktisch geen onderhoud. Tot slot hoeft het schip door deze aanpassing niet opnieuw te worden geclassificeerd, wat veel tijd en geld scheelt.’
Waar is elektriciteit voor nodig?
De elektriciteit die de asgenerator levert, dient een aantal functies. De belangrijkste taak is het aandrijven van de zandpomp waarmee zand, slib en zelfs grind van de zeebodem wordt opgezogen. Deze pomp zorgt ook voor het overpompen van de lading naar een binnenvaartschip.
Daarnaast vragen secundaire taken, zoals de hydrauliekinstallatie, elektrisch vermogen. Zo moet de zuigbuis met de sleepkop overboord worden getild. De sleepkop van de Schenge heeft tanden die het zand omwoelen terwijl er water in de zeebodem wordt gespoten. Ook dat laatste vraagt elektriciteit.
Ruimte genoeg voor een extra machinekamer
Voor de plaatsing van de asgenerator werd een tweede machinekamer ingericht vóór de bestaande machinekamer. Ruimte was geen probleem. Vanwege het hoge soortgelijk gewicht van zand, 1.800 kg/m3, kan niet het gehele laadvolume van het voormalige vrachtschip worden gebruikt. Een volle lading zou het schip doen zinken.
In het 24 jaar oude schip zijn daarom twee kleinere beunen (ruimen) geplaatst, die taps naar de bodem toelopen zodat de inhoud goed kan worden weggezogen. Om te zorgen dat het zand gelijkmatig wordt verdeeld in de beunen, beschikt het schip over 2 jetpompen die water onderin het ruim kunnen spuiten.
Deze jetpompen worden verder gebruikt om het zand, waaraan op zee zoveel mogelijk water wordt onttrokken, bij de overslagbestemming weer vloeibaar te maken. Ook deze jetpompen worden door de asgenerator gevoed.
Zoveel mogelijk bestaande componenten behouden
Voor de ombouw leverde Bakker Sliedrecht een asgenerator van 2.605 kVA, een zandpompmotor van 1.200 kW, een jetpompmotor van 600 en 1 van 400 kW en alle benodigde kabels voor deze aandrijvingen. Ook werden watergekoelde frequentieomvormers geleverd om de pompen, maar ook de reeds aanwezige boegschroefmotor, geschikt te maken voor voeding door de nieuwe asgenerator. Op deze manier werd het mogelijk bestaande componenten te behouden, terwijl de functie van het schip compleet veranderde.
Mathieu van Tol, superintendent bij de Faasse Groep: ‘Wij kijken terug op een zeer geslaagde operatie. In december 2019 werden door Bakker Sliedrecht de frequentieomvormers aan boord geplaatst en werd het schip omgebouwd naar een sleephopperzuiger, half juni 2020 hielden we onze eerste succesvolle proefvaart. Straks nog een nieuwe verflaag en dan kunnen wij weer 30 jaar zand winnen.’
Fotografie: Paolo Bouman.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
