“Hoog tijd voor vrouwelijke rolmodellen!”

‘IK HEB DE BAAN!’ mailt ze ons in juichende letters. ‘Ons’ zijn mijn compagnon Tamira en ik. Je kunt ons niet blijer krijgen: weer een vrouw die met onze support de ommezwaai maakt naar ICT en tech.

De dame in kwestie heeft een lange carrière in de evenementenindustrie achter de rug. Na maanden keihard studeren, ploeteren op business cases en opgaan voor allerlei IT-examens is het haar gelukt: ze heeft een baan als data-analist in de pocket. En een toekomstbestendige carrière voor zich.

In de Techionista Academy kom ik tientallen vrouwen tegen van haar kaliber. Ambitieuze types, vaak met jarenlange ervaring in totaal andere sectoren. Doorgaans in banen die volgens het World Economic Forum in de nabije toekomst bovengemiddeld veel kans maken om overbodig te worden door automatisering en robotisering. In die beroepen zijn vrouwen helaas oververtegenwoordigd.

Nou komen er gelukkig ook heel veel banen bij de komende tijd – vooral in de techniek. Maar ja, drie keer raden wie daar de meeste banenkansen hebben: mannen. Mannen zijn vanouds zwaar oververtegenwoordigd in alles wat met techniek te maken heeft. Zeker in Nederland. Dat moet anders. Waarom? Omdat vrouwen meer dan mannen hun baan gaan verliezen als ze niet kiezen voor een koerswijziging. Omdat meer diversiteit leidt tot meer kwaliteit, zoals studies keer op keer aantonen. En vooral: omdat tech- en IT-functies nu al vaak moeilijk in te vullen zijn. Er is simpelweg te weinig geschoold personeel.

Waarom zijn er eigenlijk zo weinig vrouwen in techniek en ICT? Om gelijk maar de olifant in de kamer te benoemen: heeft dat niet gewoon te maken met genen, met biologie? Zijn vrouwen er van nature minder geschikt voor? Die vraag legde ik voor aan wat wetenschappers voor een artikel dat ik ooit voor Marie-Claire schreef. Nee, was hun unanieme antwoord, de talentverschillen tussen mannen onderling en vrouwen onderling voor de exacte vakken zijn veel groter dan de talentverschillen tussen beide sekses. Bovendien: hoe verklaar je dan dat bijvoorbeeld in voormalig Oostbloklanden wél heel veel vrouwen uitblinken in technische en IT-functies?

Dat komt doordat in die landen – in tegenstelling tot bij ons – heel veel moeders, zussen, buurvrouwen en tantes al zijn voorgegaan in technische carrières. Niet altijd uit vrije wil overigens; vaak was dat gedwongen door de staat. Maar zelfs als ze de vrije keus hadden, was techniek bij vrouwen populair: onder het Sovjetregime was dat een stuk veiliger dan iets zoiets als journalistiek, filosofie of geesteswetenschappen. Zulke beroepen zouden immers zomaar eens kunnen leiden tot een mening. En je weet: een mening hebben was – en is nog steeds – daar vaak levensgevaarlijk.

Tot op de dag van vandaag is het in voormalige Oostbloklanden voor vrouwen heel normaal om te kiezen voor techniek. Simpelweg dankzij de vele rolmodellen: aansprekende voorbeelden van vrouwen die er succesvol in zijn. In Nederland ontbreken zulke rolmodellen – een enkele uitzondering daargelaten. Juist dáárom word ik zo gelukkig als er weer een vrouw na omscholing bij ons een mooie baan scoort in de techniek of automatisering. Of ze dat nou bewust is of niet; ze is een rolmodel voor de generaties na haar.

Vivianne Bendermacher

(Over rolmodellen gesproken: check ook techniek-heldinnen zoals Lieve, Soeshma en Claudia)