Alle begin is moeilijk, daarover kunnen de aartsvaders van de Nederlandse industriële revolutie meespreken. Maar wie kent nu nog Ko Vis, Henri Detering of Sam van den Bergh en Anton Jurgens, de grondleggers van AKZO-Nobel, Koninklijke Olie of Unilever? Hun ondernemingen zijn gigantisch gegroeid maar hun ondernemerschap waarmee destijds de basis voor deze bedrijven werd gelegd is inmiddels ver te zoeken.
Het lijkt onvermijdelijk dat exponentiele groei uiteindelijk gepaard gaat met bureaucratie, risicomijdend gedrag, interne politieke spelletjes en een totaal gebrek aan lef. Voormalig General Electric CEO Jeff Immelt dacht dat te kunnen vermijden door GE consequent te omschrijven als de oudste ‘startup’ ter wereld en te benadrukken dat het ondernemerschap van oprichter Thomas Edison nog altijd in het DNA van de multinational zat. Maar ook GE, in de jaren ‘90 nog het grootste en meest waardevolle bedrijf ter wereld, verdween in 2018 na 109 jaar roemloos uit de Dow Jones.
De life cycle van ondernemingen wordt steeds korter. Was de gemiddelde leeftijd van een S&P 500 onderneming in 1958 nog 61 jaar, tegenwoordig resteren er nog maar 18. De tech-giganten van vandaag doen er alles aan om dat lot te vermijden. De researchbudgetten van de Google’s, Apple’s en Microsoft’s zijn enorm. Dat van ASML uit Veldhoven (jawel, Veldhoven) is zelfs groter dan de rest van Nederland bij elkaar! En mochten deze bedrijven eens een grote trend missen, dan beschikken ze over voldoende vermogen om een succesvolle startup voor miljarden in te lijven en verdere schade te voorkomen. In 2014 kocht Facebook – dat bijna de mobiele boot had gemist – WhatsApp toen er bij dat bedrijf maar 35 mensen werkten, voor een slordige 16 miljard dollar.
Toch blijft het inspirerend om te zien. Succesvolle techbedrijven werken allemaal ‘lean’ en ontwikkelen, meten, leren en verbeteren hun producten continu. Jeff Bezos meet het succes van Amazon niet aan de hand van de financiële resultaten maar aan het aantal mislukte nieuwe producten. Zonder veel kleine missers geen grote successen, is zijn overtuiging. Falen mag, mits je het snel doet – voordat er tientallen miljoenen aan een nieuw idee zijn besteed.
De komende jaren zullen we gaan zien of deze generatie marktleiders het wel weet te redden. Ik kijk er naar uit die ontwikkelingen vanaf deze plek ‘lean’ met u te volgen en ervan te leren. Uw kritiek, reacties en suggesties zijn van harte welkom. Want ook voor zo’n nieuwe columnserie geldt: alle begin is moeilijk.
Ruud Hendriks
Ruud Hendriks is innovator met hart en ziel; hij is co-founder van Startupbootcamp, een accelerator die in 21 steden in 16 landen jaarlijks meer dan 200 startende ondernemingen intensief begeleidt, en medeoprichter van Innoleaps dat corporates helpt te innoveren en groeien als een startup. Hendriks was grondlegger van Sky Radio, Radio 10 en RTL Nederland en 8 jaar lid van de raad van bestuur van Endemol. Hij presenteerde radio en televisie bij de NOS, Veronica, AVRO, RTL en BNR Nieuwsradio. Hendriks is (indirect) aandeelhouder in ruim duizend bedrijven en daarnaast commissaris bij Invest-NL.
Heb jij ‘n tip voor deze rubriek? Stuur je suggestie naar demakersvanmorgen@technieknederland.nl!
